Łagodne guzy piersi

Gruczolakowłókniak (Fibroadenoma)

• Jest to najczęstsza zmiana w piersi u młodych kobiet. Występuje jako dobrze odgraniczony, elastyczny, przesuwalny przy badaniu guz. Średnica guza wynosi zwykle 1 – 3 cm. W około 20% przypadków występuje w postaci mnogiej. Jeśli się go nie usunie, rośnie systematycznie latami, osiągając niekiedy wielkość 10 – 20 cm. Powiększają się także po osiągnięciu dojrzałości płciowej, w czasie ciąży lub w przypadku przyjmowania egzogennych estrogenów (środki antykoncepcyjne).
• Rozpoznanie ustala lekarz na podstawie badania klinicznego, USG i histopatologicznego (biopsji).
• Leczenie – wycięcie w znieczuleniu miejscowym. Gruczolakowłókniaki powyżej 2 cm średnicy u kobiet powyżej 30 r.ż. należy zawsze zbadać w całości pod kątem możliwych zmian złośliwych.

Torbiele piersi (Cystes)

• Torbiele występują najczęściej u kobiet w wieku przedmenopauzalnym a więc 45 – 55 lat i dotyczą około 50% kobiet. Torbiele w miąższu sutka są wynikiem przewlekłych zaburzeń hormonalnych i dlatego zalicza się je do grupy dysplazji (mastopatii) piersi – określane mianem dysplazjii włóknisto-torbielowatej.
• Zmiany torbielowate mogą występować w jednym lub obu sutkach. Niektóre z małych torbielek mogą powiększać się tworząc duże torbiele. Może utworzyć się jedna lub kilka torbieli; niekiedy cała pierś wypełniona jest różnej wielkości torbielami.
• Większość z nich jest bezobjawowa, niektóre z nich dają niewielkie dolegliwości bólowe a niektóre wzmożoną tkliwość piersi.
• Rozpoznanie ustala lekarz po badaniu klinicznym (ręczne badanie sutków) oraz po USG. Lekarz decyduje też o wykonaniu mammografii. W nasilonych zmianach mogą być wskazane badania hormonalne.
• Leczenie – zmiany drobnotorbielkowate pozostawia się do obserwacji. Większe torbiele lub dające dolegliwości bólowe należy odbarczyć – wykonać punkcję, a płyn zbadań cytologicznie pod kątem nieprawidłowych, atypowych komórek. W kilku procentach przypadków ze ściany przewlekłych, starych torbieli może rozwinąć się nowotwór.

Brodawczak wewnątrzprzewodowy (Papilloma intraductale)

• Rośnie zwykle w końcowych odcinkach przewodów mlekowych ( za brodawką) i osiąga niewielkie rozmiary – do 1 cm. lub jako liczne brodawczaki w postaci rozlanych rozrostów nabłonka. Pomimo, że jest guzem łagodnym jego dość bogate unaczynienie powoduje niekiedy krwisty wyciek z brodawki, co „imituje” objaw raka piersi. Jeśli rośnie w postaci rozlanych rozrostów nabłonka to może objawiać się surowiczym lub mlecznym wyciekiem z brodawki.
• Rozpoznanie ustala lekarz po badaniu klinicznym , USG , cytologii wydzieliny, galaktografii.
• Leczenie polega na usunięciu zmiany i badaniu histopatologicznym – zmiana wymaga różnicowania z rakiem piersi.

Torbiel mleczna (Galactocoele)

• Jest to torbiel gruczołu piersiowego powstała w czasie połogu u kobiet karmiących piersią. Objawia się jako gładki, tkliwy przy dotyku guzek o zmiennym kształcie. Przyczyną powstawania tego typu torbieli jest zablokowanie jednego z wyprowadzających przewodów mlecznych.
• Zazwyczaj nie wymaga leczenia i zanika samoistnie.

Ropień piersi (Abscessus)

• Najczęściej występuje po porodzie w okresie lpołogowym, jednak może powstać niezależnie od porodu. Czasami ulega zakażeniu torbiel piersi a następnie powstaje ropień.
• Objawy to wyczuwalny, bardzo bolesny guz piersi oraz zaczerwienienie skóry ponad guzem – objaw wymaga różnicowania z rakiem zapalnym piersi!
• Rozpoznanie ustala lekarz na podstawie badania klinicznego i badań dodatkowych (USG, Mammografia, biopsja).
• Leczenie rozpoczyna się od antybiotykoterapii oraz środków przeciwzapalnych, należy naciąć ropień i ewakuować zawartość ropną setonami.
• Niewielkie zakażenie piersi ( Mastitis ) udaje się wyleczyć jedynie antybiotykami.Powikłaniem ropnia piersi bywa niekiedy Przetoka ropna (Fistula purulenta) – polega na okresowym uczynnieniu się przetoki i pojawieniu ropnej wydzieliny.
• Leczenie – wycięcie przetoki.

Tłuszczak (Lipoma)

• Tłuszczak piersi występuje sporadycznie, rośnie powoli. Jest to miękki, przesuwalny i niebolesny guz o ile położony jest pod skórą. W głębszych warstwach sutka nie udaje się go zbadać palpacyjnie, natomiast widoczny w USG. Wymagana jest weryfikacja cytologiczna guza (biopsja).
• Leczenie – obserwacja lub usunięcie guza w zależności od wieku pacjentki.

Włókniak (Fibroma, Hamartoma)

• Rzadko występuje jako samodzielna tkanka włóknista, częściej z domieszką tkanki gruczołowej. Nosi wówczas nazwę Gruczolakowłókniak.
• Objawy, rozpoznanie i leczenie jak gruczolakowłókniaka.

Guz liściasty (Tumor Phyllodes)

• Jest to wolno rosnący guz podścieliska (zrębu) tkankowego piersi – podobnie jak Gruczolakowłókniak. Guz ten może wystąpić w każdym wieku – średnia wieku wynosi 45 lat, a więc guz liściasty pojawia się średnio około 15 lat później niż gruczolakowłókniak.
• Zwykle ma wymiary od 2 do 7 cm. średnio 4-5 cm. Niekiedy jednak nieleczony osiąga olbrzymie rozmiary 20 – 30 cm. wypełniające całą pierś.
• Guzy liściaste występują w trzech postaciach:
  – postać granicznej złośliwości – prawdopodobieństwo miejscowej wznowy jest duże (> 25%) , prawdopodobieństwo wystąpienia przerzutów jest małe (< 5%)
  – postać łagodna – ryzyko miejscowej wznowy jest niewielkie a przerzuty nie występują,
  – postać złośliwa – prawdopodobieństwo miejscowej wznowy i przerzutów odległych jest duże.
• Objawy – podczas badania palpacyjnie wyczuwalny twardy, pojedynczy guz. Klinicznie nie można jednoznacznie odróżnić gruczolakowłókniaka od postaci łagodnej lub złośliwej guza liściastego. W 40% przypadków stwierdza się współwystępowanie gruczolakowłókniaków.
• Rozpoznanie ustala lekarz na podstawie badania histopatologicznego (biopsja, wycinek)
• Leczenie – chirurgiczne – w postaciach łagodnych obowiązuje usunięcie zmiany z odpowiednim marginesem. W postaci złośliwej – prosta amputacja sutka.

Ginekomastia (Gynaecomastia)

• Ginekomastia jest to powiększenie sutka u mężczyzn, które może być spowodowane obecnością guzowatej zmiany poza brodawką sutka lub może być zmianą rozlaną obejmującą cały sutek. Jest to najczęściej występująca zmiana patologiczna sutka męskiego.
• U podłoża ginekomastii leżą zwykle zaburzenia hormonalne związane ze zwiększeniem poziomu estrogenów we krwi lub ze zwiększeniem stosunku estrogeny / androgeny, np: marskość wątroby, guzy jądra, guzy nadnerczy, nadmierne spożycie egzogennych estrogenów lub estrogenowo – podobnych leków, sterydy anaboliczne dla sportowców.
• Rozpoznanie ustala lekarz na podstawie badania klinicznego, USG i histopatologicznego (biopsji)
• Leczenie – chirurgiczne wycięcie zmiany w znieczuleniu miejscowym.